Cło – co to jest i kiedy trzeba je zapłacić?

Cło to obowiązkowa opłata nakładana na towary przekraczające granicę celną Unii Europejskiej, najczęściej przy imporcie z krajów spoza UE. W przypadku Polski to właśnie unia celna UE ustala wspólne zasady i stawki celne, a między państwami członkowskimi nie pobiera się cła w ogóle. Dzięki temu towary mogą swobodnie krążyć wewnątrz UE, a cło pojawia się dopiero wtedy, gdy produkt „wchodzi” na obszar celny Unii z zewnątrz.​

Taka opłata pełni podwójną rolę: z jednej strony zasila budżet publiczny (w tym budżet UE), a z drugiej ma charakter ochronny. Ogranicza napływ zbyt tanich lub subsydiowanych produktów z krajów trzecich i chroni konkurencyjność unijnych producentów. W dalszej części artykułu rozwiniemy temat, kiedy dokładnie powstaje obowiązek zapłaty cła, jak liczy się jego wysokość oraz czym cło różni się od podatku VAT przy imporcie towarów.

Co to jest cło?

Cło jest daniną publiczną związaną wyłącznie z przemieszczaniem towarów przez granicę celną – w odróżnieniu od VAT czy PIT nie płaci się go od przychodów ani zysków, lecz od konkretnych partii towaru. Pełni kilka funkcji:

1. fiskalną (wpływy do budżetu),
2. ochronną (ochrona rodzimej produkcji),
3. regulacyjną (narzędzie polityki handlowej – np. sankcje, cła antydumpingowe).

W Polsce cło reguluje przede wszystkim prawo unijne: Unijny Kodeks Celny oraz wspólna zewnętrzna taryfa celna UE. Oznacza to, że stawki i zasady naliczania ceł są takie same dla wszystkich państw członkowskich, a między krajami UE nie ma ceł w obrocie towarowym. Wyróżnia się: cła importowe (najczęściej stosowane), eksportowe (np. na surowce) i tranzytowe (dotyczące towarów przejeżdżających przez terytorium państwa). Istnieją różne sposoby naliczania cła:

• Cło ad valorem: Procent od wartości towaru (np. 20% cła na smartfon o wartości 200 EUR to 40 EUR). 
• Cło specyficzne: Stała kwota za jednostkę towaru (np. 100 EUR za tonę). 
• Cło mieszane: Połączenie obydwu sposobów.

Kiedy naliczane jest cło przy imporcie?

Cło nalicza się przy imporcie towarów z tzw. krajów trzecich, czyli spoza Unii Europejskiej i unii celnej UE. W praktyce oznacza to, że zamawiając towar np. z Chin, USA, Wielkiej Brytanii czy Turcji, przesyłka może zostać skierowana do odprawy celnej, a urząd celny wyliczy należne opłaty.

Dla przesyłek wysyłanych do osób prywatnych ważna jest wartość towaru:

1. do określonego progu (co do zasady 150 euro) cło nie jest naliczane, choć nadal może być należny podatek VAT,
2. powyżej tego progu urząd może naliczyć zarówno cło, jak i VAT (oraz ewentualną akcyzę przy towarach akcyzowych, np. alkohol, papierosy).

W imporcie komercyjnym (B2B) każda dostawa spoza UE wiąże się ze zgłoszeniem celnym i potencjalnym naliczeniem cła – to, czy cło faktycznie wyniesie 0% czy więcej, zależy już od kodu taryfowego i umów handlowych.

Kto płaci cło – kupujący czy sprzedający?

Co do zasady cło płaci ten podmiot, który importuje towar na obszar celny UE – w praktyce najczęściej jest to kupujący (odbiorca przesyłki), bo to na niego wystawiany jest dokument odprawy i to on jest traktowany jako importer. W przypadku zakupów online z Chin, USA czy Wielkiej Brytanii to właśnie odbiorca zwykle uiszcza cło i VAT przy odprawie celnej lub przy doręczeniu przesyłki kurierskiej.​

To, kto formalnie pokrywa cło – kupujący czy sprzedający – zależy jednak od ustaleń handlowych, czyli warunków dostawy (np. Incoterms) i oferty sklepu. Standardowo w modelu „DAP / DDU” koszt cła i podatków spoczywa na kupującym, natomiast przy ofertach typu „DDP” (delivery duty paid) sprzedający bierze na siebie obowiązek opłacenia cła i podatków, a klient widzi już „cenę z wszystkimi opłatami”. Warto więc zawsze sprawdzić w opisie oferty, czy cena zawiera cło i VAT, czy też opłaty importowe zostaną naliczone dodatkowo przy dostawie.

Jak obliczane jest cło (stawki celne, wartość towaru, preferencje)?

Cło w imporcie do Polski (czyli do Unii Europejskiej) jest zawsze liczone według jednego schematu: najpierw ustala się co to za towar (kod taryfowy), potem jaką ma wartość celną, a na końcu stosuje się właściwą stawkę celną i ewentualne preferencje. To właśnie od tych trzech elementów zależy, ile faktycznie zapłacisz.

Stawki celne – od czego zależą?

Stawka celna to procent, który urząd celny zastosuje do wartości celnej towaru. Istotne są tu trzy kwestie:

1. Kod taryfowy (CN/HS) – każdy towar ma swój kod, np. odzież, elektronika, zabawki; od tego kodu zależy, czy stawka wynosi 0%, kilka, czy kilkanaście procent.​
2. Kraj pochodzenia – jeśli UE ma z danym krajem umowę o wolnym handlu albo przyznaje preferencje celne (np. GSP), stawka może być obniżona lub wynosić 0% pod warunkiem udokumentowania pochodzenia (np. świadectwo pochodzenia).​
3. Rodzaj cła – standardowo stosuje się cła ad valorem (np. 5% od wartości), ale istnieją też cła specyficzne (kwota za kg / sztukę) i środki ochronne (np. cła antydumpingowe), które mogą znacząco podnieść koszt importu.​

Aktualne stawki celne dla towarów importowanych do UE sprawdza się w taryfie celnej (TARIC/ISZTAR) lub z pomocą agencji celnej.

Wartość celna – na czym się ją opiera?

Podstawą wyliczenia cła jest wartość celna, a nie sama „goła” cena z faktury. W typowym imporcie do Polski jest to:

• cena zapłacona za towar sprzedawcy (wartość transakcyjna),
• plus koszty transportu i ubezpieczenia do granicy UE (np. fracht morski lub lotniczy do portu w UE).​

Najczęściej spotykana praktyczna definicja:

wartość celna = cena towaru + koszt transportu + koszt ubezpieczenia do miejsca wprowadzenia na obszar celny UE.

Dopiero od tej wartości liczy się cło. W importach z Chin czy USA oznacza to, że opłata celna zależy nie tylko od tego, ile zapłaciłeś za towar, ale też jak drogi był fracht.

Wzór: jak krok po kroku oblicza się cło?

Standardowy schemat liczenia cła dla importu do UE wygląda tak:​

1. Ustal kod CN – na podstawie opisu, składu i przeznaczenia towaru (samodzielnie lub z agencją celną).
2. Sprawdź stawkę celną w unijnej taryfie (TARIC/ISZTAR) dla tego kodu i kraju pochodzenia.
3. Policz wartość celną: cena towaru + transport + ubezpieczenie do granicy UE.
4. Zastosuj stawkę cła:

• wysokość cła = wartość celna × stawka celna (np. 5%).
• Ustal podstawę do VAT: wartość celna + cło + część kosztów po imporcie (np. transport wewnątrz UE).
• Policz VAT od tej podstawy (np. 23% w Polsce).

W praktyce możesz też skorzystać z oficjalnych lub komercyjnych kalkulatorów cła i VAT, gdzie wpisujesz wartość towaru, koszty transportu oraz stawkę cła.​

Preferencje celne i zwolnienia – kiedy cło może być niższe?

Dla importerów kluczowe są różne formy preferencji celnych, które mogą obniżyć albo wyzerować stawkę cła:

• umowy o wolnym handlu UE z wybranymi krajami (niższe lub zerowe cła po udokumentowaniu pochodzenia towaru),
• jednostronne preferencje UE dla krajów rozwijających się (GSP),
• czasowe zawieszenia ceł i kontyngenty taryfowe dla określonych grup produktów.​

Aby z nich skorzystać, trzeba spełnić warunki formalne (m.in. prawidłowe dokumenty pochodzenia). Bez tego urząd celny naliczy standardową stawkę z taryfy.

Prosty przykład liczbowy (zakupy spoza UE)

Załóżmy, że importujesz do Polski partię towaru:

1. wartość na fakturze: 1 000 euro,
2. koszt transportu i ubezpieczenia do portu w UE: 200 euro,
3. stawka cła z taryfy: 5%,
4. stawka VAT w Polsce: 23%.

Krok po kroku:​

1. wartość celna = 1 000 + 200 = 1 200 euro,
2. cło = 1 200 × 5% = 60 euro,
3. podstawa VAT = 1 200 + 60 = 1 260 euro (bez dodatkowych kosztów),
4. VAT = 1 260 × 23% = 289,8 euro.

Łączne należności przy imporcie: 60 euro cła + 289,8 euro VAT.

Przykłady: cło w praktyce (zakupy z Chin, USA – case study)

Przykłady pomagają przełożyć przepisy celne na realne sytuacje zakupowe. Poniższe case’y możesz wykorzystać jako praktyczne ilustrację tego, jak działa cło przy różnych rodzajach importu – od małych zamówień konsumenckich po dostawy dla firm.

Od jakiej kwoty trzeba płacić cło przy sprowadzaniu towarów z zagranicy?

Od jakiej kwoty trzeba płacić cło przy sprowadzaniu towarów z zagranicy, zależy od rodzaju przesyłki i tego, czy sprowadzasz towar jako konsument, czy w ramach działalności. W praktyce przy zakupach konsumenckich z krajów trzecich (np. Chiny, USA, UK) przyjmuje się, że przesyłki o wartości do 150 euro są co do zasady zwolnione z cła, ale nie z VAT – podatek VAT może być naliczony nawet przy bardzo niskiej wartości zamówienia

Jeśli wartość przesyłki przekracza 150 euro, urząd celny może naliczyć zarówno cło według odpowiedniej stawki z taryfy celnej, jak i VAT (oraz ewentualnie akcyzę, jeśli dotyczy towarów akcyzowych). W imporcie komercyjnym (dla firm) każda dostawa spoza UE wymaga zgłoszenia celnego i formalnego sprawdzenia, czy cło jest należne – nawet jeśli ostatecznie stawka dla danego kodu CN wynosi 0%.

Przykłady – cło w praktyce

Zakupy z Chin za ok. 100 euro: typowa paczka konsumencka o niewielkiej wartości może nie podlegać cłu, ale zwykle będzie objęta VAT. Cło pojawiłoby się dopiero po przekroczeniu progu 150 euro.

Elektronika z USA za 400 euro: urząd celny ustala wartość celną (np. 400 euro plus transport) i stosuje stawkę cła właściwą dla danego rodzaju elektroniki; do tak powstałej kwoty, dodawany jest VAT.

Odzież z kraju trzeciego dla firmy: stawki celne na tekstylia i ubrania bywają wyższe (kilkanaście procent), co znacząco zwiększa koszt importu i warto to uwzględnić w kalkulacji marży.

Te przykłady pokazują, że przy droższych towarach i imporcie komercyjnym cło może mieć realny wpływ na opłacalność transakcji oraz wysokość finalnej ceny dla klienta.

Ile wynosi cło z Chin?

Nie ma jednej, stałej stawki „cła z Chin” – jego wysokość zależy od rodzaju towaru (kodu CN), a także od tego, czy nie obowiązują dodatkowe środki, np. cło antydumpingowe. Dla wielu popularnych produktów przemysłowych stawki mieszczą się najczęściej w przedziale od 0% do kilkunastu procent wartości celnej, ale w niektórych kategoriach (np. towary objęte ochroną rynku) cło może sięgać nawet kilkudziesięciu procent. Przesyłki o wartości do 150 euro są z reguły zwolnione z cła (przy nadal należnym VAT), natomiast przy droższych zamówieniach stawkętrzeba sprawdzić w taryfie celnej (ISZTAR/TARIC) po właściwym kodzie towaru.

Ile wynosi cło z USA do Polski?

W przypadku importu z USA do Polski obowiązują stawki wspólnej taryfy celnej UE i – podobnie jak przy Chinach – nie ma jednej „uniwersalnej” stawki cła. Dla wielu towarów przemysłowych cło z USA wynosi kilka procent (a dla części produktów nawet 0%), ale dokładna wartość zależy od klasyfikacji towaru w systemie CN oraz od ewentualnych preferencji i środków ochrony handlu. Przy przesyłkach o wartości powyżej 150 euro urząd celny nalicza cło według odpowiedniej stawki, a następnie VAT od sumy wartości celnej i cła, dlatego każdorazowo przed zakupem warto sprawdzić kod CN i stawkę w ISZTAR/TARIC lub skonsultować się z agencją celną.

Cło a podatek VAT – czym się różnią?

Cło i VAT to dwie różne opłaty:

• cło jest daniną związaną z przekraczaniem granicy celnej i dotyczy wyłącznie obrotu towarowego z zagranicą,
• VAT jest podatkiem od wartości dodanej nakładanym na większość towarów i usług w kraju – przy imporcie nalicza się go tak, jak przy sprzedaży krajowej, ale od podstawy powiększonej o cło i inne koszty importu.

Przy imporcie z krajów trzecich zazwyczaj płaci się i cło, i VAT, a w niektórych przypadkach również akcyzę. Są to odrębne zobowiązania, liczone według innych zasad i zasilające inne budżety (cło głównie budżet UE, VAT – budżet państwa).

Jak sprawdzić wysokość cła i przygotować się na koszty?

Importer, który chce świadomie planować koszty, powinien:

1. prawidłowo sklasyfikować towar (kod CN),
2. sprawdzić stawkę cła, VAT i ewentualnej akcyzy w oficjalnej taryfie celnej (np. w ISZTAR/TARIC),
3. uwzględnić w kalkulacji również koszty frachtu, ubezpieczenia i obsługi celnej,
4. przy większych lub regularnych dostawach rozważyć współpracę z agencją celną lub doradcą, aby uniknąć błędów w zgłoszeniach.

Dzięki temu „cło – co to jest” przestaje być abstrakcyjnym pojęciem, a staje się konkretną pozycją w budżecie, którą można przewidzieć i kontrolować już na etapie negocjowania warunków z zagranicznym dostawcą.

Podsumowanie

Cło jest kluczowym elementem kosztów przy imporcie towarów, ale jednocześnie da się nim skutecznie zarządzać, jeśli rozumiesz podstawowe zasady jego naliczania. W największym skrócie – cło to opłata pobierana od towarów przekraczających granicę celną UE, naliczana głównie przy imporcie z krajów trzecich. Jego wysokość zależy od rodzaju towaru (kod CN), kraju pochodzenia oraz wartości celnej, czyli realnej wartości ekonomicznej przesyłki powiększonej m.in. o koszty transportu i ubezpieczenia do granicy.

Dla konsumentów najważniejsza jest świadomość progów – przy typowych paczkach o wartości do ok. 150 euro cło zwykle nie występuje, choć VAT jak najbardziej tak, natomiast powyżej tej kwoty trzeba liczyć się z naliczeniem zarówno cła, jak i podatku VAT, a przy niektórych towarach również akcyzy. Dla firm, istotne staje się prawidłowe klasyfikowanie towarów, sprawdzanie stawek w oficjalnej taryfie (np. ISZTAR/TARIC) oraz uwzględnianie należności celno‑podatkowych w kalkulacji marży i cen sprzedaży. Dzięki temu cło przestaje być nieprzyjemną niespodzianką „na końcu drogi”, a staje się przewidywalnym elementem każdej transakcji importowej, który można z góry skalkulować i wliczyć w model biznesowy.

FAQ

Kiedy płaci się cło?

Cło płaci się przy imporcie towarów z krajów spoza Unii Europejskiej, kiedy przesyłka przekracza wspólną granicę celną UE i jej wartość oraz rodzaj powodują powstanie długu celnego. W przypadku typowych przesyłek konsumenckich cło naliczane jest zwykle dopiero powyżej wartości 150 euro, natomiast przy imporcie towarów na firmę każda dostawa spoza UE wymaga zgłoszenia celnego – nawet jeśli finalnie stawka cła dla danego towaru wynosi 0%.

Jak zapłacić cło za paczkę?

Cło za paczkę można opłacić na dwa główne sposoby: samodzielnie lub za pośrednictwem przewoźnika. Przy przesyłkach kurierskich najczęściej to kurier lub agencja celna dokonuje odprawy w Twoim imieniu, a należne cło i VAT doliczane są do kwoty pobieranej przy doręczeniu lub faktury za usługę. Jeśli odprawiasz towar samodzielnie, po złożeniu zgłoszenia celnego regulujesz należności bezpośrednio na rachunek wskazany przez urząd celny (najczęściej przelewem bankowym) przed zwolnieniem przesyłki do obrotu.

Cło – od jakiej kwoty?

Przy zakupach konsumenckich z krajów trzecich (np. z Chin czy USA) przesyłki o wartości do 150 euro są co do zasady zwolnione z cła, choć nadal mogą podlegać opodatkowaniu VAT. Po przekroczeniu progu 150 euro urząd celny może naliczyć zarówno cło według stawki właściwej dla danego kodu taryfowego, jak i VAT od wartości celnej powiększonej o cło i inne koszty. W imporcie firmowym liczy się nie sam próg wartości, lecz prawidłowe zgłoszenie każdej dostawy spoza UE i zastosowanie odpowiedniej stawki z taryfy celnej (która w wielu przypadkach może wynosić 0%).